Nie ma jak dobre, markowe nożyce. Długo wytrzymują bez ostrzenia i są solidne. Sprawdzają się w różnych skomplikowanych i specjalistycznych obróbkach.

Nożyce dekarskie, nożyce do blachy, nożyce blacharskie. Każda nazwa jest prawidłowa.

Użyliśmy specjalnie trzech bardzo popularnych nazw, spośród zapewne jeszcze wielu innych, aby uzmysłowić jak bogaty jest asortyment nożyc dekarskich.

Niejednemu dekarzowi, nawet z dyplomem mistrza, kłopot sprawia nazewnictwo i wybór prawidłowych nożyc.

Typy nożyc dekarskich, blacharskich, do blachy

Zapraszamy do zapoznania się z poniższym przewodnikiem po świecie nożyc dekarskich.

Nożyce dzielimy na dwa zasadnicze typy: tradycyjne oraz dźwigniowe. 

W przypadku nożyc tradycyjnych ostrze i rękojeść są odkuwane jako jeden element. Siła cięcia wynika ze stosunku długości ostrza do długości rękojeści. Ten typ nożyc jest uważany przez weteranów dekarstwa - blacharstwa, za najbardziej precyzyjny.

Nożyce dźwigniowe zbudowane są z główki i rękojeści. Obie części są połączone ze sobą za pośrednictwem przegubu, dzięki czemu powstaje dodatkowa przekładnia dźwigniowa. Zastosowany mechanizm redukuje nakład siły potrzebnej do cięcia, ale kosztem precyzji.

Zastosowanie - warianty nożyc

Nożyce dekarskie występują w wielu wariantach, prosty i najbardziej logiczny jest podział według zastosowania: uniwersalne, kształtowe, przelotowe. Naszym zdaniem osobną podgrupę nożyc kształtowych stanowią nożyce otworowe.

Nożyce uniwersalne: w pełni zasługują na swoje miano, naprawdę potrafią wszystko. Sprawdzają się doskonale przy cięciu po prostej (cięcie przelotowe) oraz po krzywej, np. przy wycinaniu konturów lub łuków (cięcie kształtowe). Nie ma znaczenia czy cięcie wykonywane jest na krawędzi blachy czy pośrodku całego arkusza. Przy pomocy nożyc uniwersalnych możliwe jest także nieskomplikowane wykrawanie. Przykładowe modele firmy ERDI: D116-260, D116-280, D216-260.

Nożyce kształtowe i otworowe: sprawdzają się doskonale przy odcinkach prostych oraz wycinaniu łuków o małym promieniu w pobliżu krawędzi arkusza blachy. Smukły kształt główki w tych nożycach pozwala na łatwe wycinanie nawet najbardziej skomplikowanych kształtów. Przykładowe modele firmy Erdi: D107-250, D114-250. 

Nożyce przelotowe: jeśli konieczne jest przecięcie arkusza blachy pośrodku lub przy krawędzi, nożyce przelotowe będą doskonałym narzędziem do tego zadania. Długie ostrza tych nożyc pozwalają na szybkie, a mimo tego precyzyjne docinanie i wykrawanie nawet dużych arkuszy blachy przy minimalnym nakładzie siły. Do kategorii nożyc przelotowych należą legendarne nożyce typu PELIKAN. Przykładowe modele firmy ERDI: D118-300, D118-350, D218-300, D218-350.

Nożyce otworowe: specjalnie wygięty kształt główki umożliwia wycinanie wyłącznie otworów. Przykładowy model firmy ERDI: D208-275.

Rodzaj nożyc - kierunek cięcia

Ze względu na możliwy kierunek cięcia nożyce dzielimy na 3 rodzaje: prawe, lewe, środkowe.

Większość modeli uniwersalnych, kształtowych i otworowych nożyc występują w wersji prawej i lewej.

Prawe: służą do cięcia łuków prawoskrętnych. 

Lewe: służą do cięcia łuków lewoskrętnych.

Środkowe: do cięcia po prostej.

W przypadku nożyc przelotowych typu PELIKAN, rodzaj lewe - prawe nie wpływa istotnie na kierunek cięcia. Kształt tych nożyc umożliwia cięcie po łukach o bardzo dużym promieniu. Według doświadczonych użytkowników dobór lewe - prawe w przypadku PELIKAN-ów zależy od indywidualnych preferencji użytkownika.

Producenci stosują poniższe oznaczenia:

Nożyce lewe, nożyce prawe - o co tu właściwie chodzi?

Pora na wyjaśnienie co to właściwie znaczy nożyce lewe i nożyce prawe, oraz jak je odróżnić.Czy lewe są dla leworęcznych a prawe dla praworęcznych?

To nie jest prawda, a wręcz przeciwnie. Jeśli osoba praworęczna wycina łuk przy użyciu nożyc prawych, wówczas podczas cięcia nadgarstek kieruje się na zewnątrz. Przy użyciu nożyc lewych (łuk wycinany od prawej do lewej) nadgarstek kieruje się do wewnątrz, co jest bardziej ergonomicznej. Przekonaj się sam!

Według prostej definicji: nożyce prawe są wykonane i naostrzone w taki sposób, aby można było łatwo wycinać łuki od lewej do prawej strony. Do wycinania łuków od prawej do lewej strony służą nożyce lewe. 

Sposoby odróżnienia nożyc lewych i prawych.

1. Producent Erdi umieszcza przy oznaczeniu modelu nożyc literkę "L" dla lewych, dla prawych jest tylko oznaczenie modelu.

Przykład D116-260L oznacza nożyce lewe, D116-260 oznacza nożyce prawe.

Oznaczenie modelu jest umieszczone przy śrubie u podstawy główki nożyc.

2. Druga metoda, jeśli na przykład mamy nożyce, w których oznaczenie modelu uległo zatarciu.

Wystarczy rzut oka na nożyce z góry, w pozycji "do cięcia".

Dolna szczęka nożyc znajduje się po lewej - nożyce lewe, po prawej - nożyce prawe.

Proste, prawda?

Materiał wykonania - jaką stal zastosował producent i co jest lepsze?

Czas użytkowania ostrzy zależy bezpośrednio od jakości użytej stali i jej obróbki.

Jednym z kryteriów pozwalających określić klasę nożyc są stopnie HRC w skali Rockwella. Pokazują, jaką twardość ma stal danego ostrza. Dlaczego to jest ważne? Im wyższa wartość wyrażona w stopniach HRC, tym lepsza stal. Co za tym idzie - ostrze jest dłużej ostre, sprawniej daje się naostrzyć i będzie lepiej spełniało swoje zadanie.

Kolor okładzin rękojeści definiuje jaką stal użyto do produkcji nożyc.

Obowiązuje zasada im wyższa twardość HRC, czyli jakość stali, tym dłuższa żywotność nożyc.

Nożyce z ostrzami ze stali HSS odznaczają się szczególnie wysoką żywotnością i wydajnością cięcia przez długi czas. Główki nożyc HSS-TiN pokryte są dodatkowo niezwykle twardą powłoką azotku tytanu, która zmniejsza zużycie narzędzia. W zależności od obszaru zastosowania i częstotliwości użytkowania ostrza nożyc mogą być wykonane także z innych materiałów jak stal specjalna, stal stopowa i stal narzędziowa.

Zdolność cięcia nożyc wg. HRC

UWAGA! Nożyce dźwigniowe i tradycyjne mogą być stosowane tylko do przecinania blach z metali i stali odpowiedniej grubości.

W żadnym przypadku nie wolno ciąć okrągłych i kwadratowych elementów metalowych takich jak np. drut, gwóźdź.